Historia Miejskiej Galerii Sztuki sięga 1977 roku, gdy w Częstochowie, wzorem innych miast wojewódzkich powołano Biuro Wystaw Artystycznych. W 1995 roku miasto Częstochowa, w ramach tzw. programu pilotażowego, przejęło od państwa wszystkie instytucje kultury, w tym również Biuro Wystaw Artystycznych, które zostało w instytucją samorządową z nową nazwą Miejska Galeria Sztuki. Trzy lata później podpisany został akt notarialny, na mocy którego miasto przekazało Miejskiej Galerii Sztuki w zarząd kompleks pawilonów wystawienniczych przy Al. Najświętszej Maryi Panny 64 łącznie z przyległym terenem. Ten stan utrzymuje się do dzisiaj.

W 1989 roku powstał Ośrodek Kultury Filmowej – instytucja powołana do upowszechniania sztuki filmowej, którą w 1990 roku włączono do struktur administracyjnych Miejskiej Galerii Sztuki. Odtąd OKF funkcjonuje jako równorzędny dział programowy Galerii razem z działem realizacji wystaw.

Czterdzieści lat działalności Galerii i OKF to czas obfitujący w działania i wydarzenia składające się we wcale bogatą historię: wystaw artystycznych o różnym ciężarze gatunkowym, z których jednak wiele było wydarzeniami i wpisało się w świadomość odbiorców, konferencji artystyczno – naukowych, przeglądów i seansów kina artystycznego, lekcji w kinie i w galerii, licznych publikacji – katalogów wystaw, albumów artystycznych, publikacji naukowych czy wreszcie konsekwentnie gromadzonej kolekcji dzieł sztuki.

W 2006 roku, z intencji władz miasta oraz  kolekcjonerów dzieł Zdzisława Beksińskiego, Anny i Piotra Dmochowskich, w Miejskiej Galerii Sztuki powstała odrębna sala przeznaczona na prezentację obrazów i rysunków przekazanych Galerii w depozyt przez ich właścicieli. Przestrzeń ta nosi nazwę Muzeum Zdzisława Beksińskiego i jest stałą wystawą MGS, a zarazem jedną z ważniejszych atrakcji kulturalnych Częstochowy.

Na kształt i charakter działalności Miejskiej Galerii Sztuki i Ośrodka Kultury Filmowej przez wszystkie minione lata po dziś dzień oddziaływali pracujący tu ludzie. Szczęśliwie dla Galerii zawsze był to zespól ludzi o dobrych kompetencjach i zaangażowaniu – ludzi, którzy swoją pracą przyczyniali się do upowszechniania kultury i budowania więzi z jej odbiorcami.  Na czele zespołu stali kolejni dyrektorzy:
Stanisław  Banek – dyrektor BWA w latach 19977 – 1991
Wojciech Skrodzki – dyrektor BWA w 1991 roku
Marian Panek – dyrektor BWA i MGS w latach 1992 – 1997
Czesław Tarczyński – dyrektor MGS w latach 1997 – 2014
Anna Paleczek- Szumlas – dyrektor MGS od 2015 roku

Więcej informacji z historii Galerii można znaleźć w publikacjach książkowych wydanych z okazji 25-lecia, 30-lecia oraz 40-lecia Miejskiej Galerii Sztuki.